In 2013 stierven vijftien terminale patiënten van de Goudse huisarts Monica Berden thuis: drie van hen maakten dankbaar gebruik van de ondersteuning van de vrijwillige terminale zorg thuis. Een alleenstaande man met twee zoons pakte de steun met beide handen aan; een getrouwde man deed dat niet. Ondanks het advies van de huisarts verzorgde zijn vrouw hem liever helemaal zelf.

Huisarts & SCEN-arts Monica Berden

Vrijwillige terminale zorg moet inbedden in de samenleving

"Begrijpelijk", vindt Monica Berden. "Mensen omringen zich in die intieme periode liefst met 'eigen': kinderen, vrienden, buren. Alleenstaanden of mensen met een kleiner sociaal vangnet zijn de eersten die hulp van vrijwilligers aannemen. Ik heb de indruk dat mannen eerder dan vrouwen accepteren dat ze steun nodig hebben als hun partner ziek is. Vrouwen lijken bang de grip kwijt te raken." 

De noodzaak is er

Als SCEN-arts weet Berden waar ze over praat. Waar het voor artsen vaak moeilijk is om met patiënten over het levenseinde te praten, is dat voor haar vanzelfsprekend. Ze wijst hen ook bijtijds op de mogelijkheid van vrijwillige ondersteuning. "De noodzaak is er beslist, mensen hebben er zoveel aan als ze er gebruik van maken. Maar dit type zorg is nog niet ingebed in de samenleving, vandaar dat de vraag vooralsnog niet stijgt."

Ziekenhuis kan niet meer dan thuis

Berden heeft er geen beeld van hoe zich dat in de toekomst ontwikkelt als steeds meer mensen thuis verzorgd worden. Ze heeft al wel gemerkt dat ziekenhuizen vaker mensen weigeren en hen er bewust van maken dat ze in het ziekenhuis niet meer kunnen betekenen dan thuis.

Hoe de samenwerking tussen formele en informele zorg kan verbeteren, weet Berden niet. Voor haar is het bijna dagelijkse routine om in het Hospice een vrijwilliger bij te praten over een cliënt en vice versa. Soms houdt ze er een 'praatje', bijvoorbeeld over de euthanasie procedure.

Monica Berden
Huisarts & SCEN-arts

Monica is SCEN-arts*. Ze beoordeelt euthanasie-aanvragen van patiënten van collega-artsen. Ze kijkt dan naar het fysieke lijden van mensen en naar de geestelijke (on)draaglijkheid daarvan. Daarnaast neemt ze, net als huisartsengroep Hackeng, Lekkenburg en Stalman, Hospice-gasten die niet uit Gouda komen onder haar hoede. 

* SCEN: Steun en Consultatie bij Euthanasie in Nederland